بر اساس آمارهای منتشره حدود چهار درصد از جمعیت ایران را مهاجران افغان تشکیل میدهند و شمار مهاجران قانونی و غیرقانونی در کشور به سه میلیون نفر میرسد که در طی چهار دهه جمهوری اسلامی ایران امکانات بهداشتی، درمانی و آموزشی مختلفی را به آنان ارائه کرده است؛ این مهاجران در استان ها و شهرهای بزرگ و کوچک مختلف ایران از جمله کرمان، خراسان رضوی، یزد، تهران، اصفهان، بوشهر، فارس و... زندگی میکنند و همانند دیگر مردم کشور از خدمات مختلف در حوزه های مختلف برخوردارند.
یکی از مهمترین خدمات اتباع افغانستانی مقیم ایران را میتوان در بخش آموزش دانست که براساس دستور رهبر معظم انقلاب و تاکید ایشان در سال 94 مبنی بر اینکه «هیچ کودک افغان، حتی مهاجرینی که به صورت غیرقانونی و بی مدرک در ایران حضور دارند، نباید از تحصیل بازبمانند و همه آنها باید در مدارس ایرانی ثبت نام شوند» این مهم در دستور کار مسئولان ذیربط قرار گرفت و زمینه ثبت نام تحصیل رایگان آنان در مدارس ایران در استانهای مهاجرپذیر فراهم شد؛ ارائه خدمات درمانی آموزشی و حوزه اشتغال به این اتباع از دیگر خدمات است.
سازمان جهانی مهاجرت هم ایران بین 20 کشور اول مبدأ و مقصد مهاجرت در جهان نیست. این بزرگ نماییها بدون شک برای ترس انداختن در دل آن دسته از مردم است که ترکیب جمعیتی مردم ایران برایشان مهم است، دهه هاست که حدود سه میلیون مهاجر افغانستانیها در ایران زندگی کردهاند (یعنی بیش از نصف مهاجران حاضر در ایران)، خیلی از این افراد در ایران به دنیا آمده و بزرگ شدهاند؛ پس تأکیدات بر تأثیری که میتوانند بر تغییر فرهنگ مردم بگذارند نیز واقعبینانه نیست. تجربه سازمانهای مردمنهاد با مهاجران جدید هم نشان میدهد که غالبا کارمندان دولت قبل، استادان دانشگاه و افراد تحصیل کرده هستند که جایگاه اجتماعی در کشور افغانستان داشته اند اما با فروپاشی دولت، جایگاه شان را از دست دادهاند و در موج جدید مهاجرت به ایران آمدهاند.
شرایط گرفتن اقامت ایران برای افغانی های عزیز نیز مانند اخذ تابعیت، مستلزم شرایطی است که میتوانید مطالعه فرمایید:
- اتباع افغانی برای کسب اقامت دائم ایران ، باید ۵ سال سابقه اقامت قانونی (پروانه اقامت) در ایران را داشته باشند.
- اتباع افغانی در هنگام کسب اقامت ایران، به هنگام تقاضا به سن ۱۸ سال تمام رسیده باشند.
- شخص تبعه دارای مقام عالی علمی یا شغلی با تخصص بالا بوده و ۲ سال سابقه اقامت قانونی داشته باشد.
- متقاضی اقامت دائم ایران، ضمن داشتن ۲ سال سابقه اقامت قانونی در ایران ، خدمات شایسته و ارزنده ای را به امور عام المنفعه که مورد تأیید مقامات صلاحیت دار است، انجام داده باشد.
- متقاضی اقامت دائم در ایران، ضمن دارا بودن ۲ سال سابقه اقامت قانونی در ایران، در امور تولیدی و عمرانی ایران که مورد تأیید مقامات صلاحیت دار است، سرمایه گذاری کرده باشد.
- متقاضی اقامت دائم در ایران، ضمن داشتن بودن ۲ سال سابقه اقامت قانونی در ایران، درآمد یا حقوق مستمری بازنشستگی او به تأیید یکی از بانک های مجاز ایران رسیده باشد.
- متقاضی باید دارای معرفی نامه از اداره تابعیت وزارت امور خارجه ایران باشد.
- متقاضی اقامت دائم در ایران، دارای زن و فرزند ایرانی باشد.